ປະຫວັດສາດ
ຊາດລາວເປັນຊາດຫນຶ່ງທີ່ມີປະຫວັດແຫ່ງການກຳເນີດ, ຄົງຕົວ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວໃນພາກ ພື້ນນີ້. ບັນພະບູລຸດ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ຜູ້ຮັກຊາດ ໄດ້ຕໍ່ສູ້ປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາສືບທອດກັນມາຫລາຍເຊັ່ນຄົນ.
ສະຕະວັດທີ 14 ເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ
ເປັນກະສັດຜູ້ທຳອິດທີ່ໄດ້ທ້ອນໂຮມບັນດາເມືອງລາວບູຮານໃຫ້ກາຍເປັນອານາຈັກເອກະ
ພາບຄັ້ງທຳອິດເອີ້ນວ່າ: ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ຊຶ່ງມີອານາເຂດອັນກວ້າງໄກ ແລ
ມີແມ່ນ້ຳຂອງໄຫລຜ່ານທາງກາງ. ນະຄອນຫລວງພະບາງ ເປັນເມືອງເອກຂອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ເຊິ່ງໄດ້ປະອະລິຍະທຳໄວ້ມາເຖິງປະຈຸບັນ ແລະ ໄດ້ກາຍເປັນເມືອງມໍລະດົກໂລກ ແຫ່ງທຳອິດຂອງ ສປປ ລາວ.
ກາງສະຕະວັດທີ 16 ເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິລາດ ໄດ້ມາຕັ້ງວຽງຈັນເປັນນະຄອນຫລວງແທນນະຄອນຫລວງພະບາງ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍໄດ້ມີການສ້າງສາພັດທະນາຢ່າງຮຸ່ງເຮືອງເຫລືອງເຫລື້ອມເຊັ່ນ: ດ້ານເສດຖະກິດ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ການປ້ອງກັນຊາດ ສາມາດຕີຕ້ານການຮຸກຮານຂອງສັກດີນາ ຕ່າງດ້າວທີ່ຮຸກຮານຫລາຍຄັ້ງ.
ໃນສະຕະວັດທີ 17 ພາຍໃຕ້ລາຊະການຂອງເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ເສດຖະກິດ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ການຕ່າງປະເທດ ໄດ້ພົ້ນເດັ່ນ. ທ່ານວັນວຸດສະຕົບ ຊາວໂຮນລັງຄົນຜູ້ທຳອິດໄດ້ເຂົ້າມາຕິດຕໍ່ຄ້າຂາຍເປັນໂອກາດໃຫ້ລາວເປີດປະຕູສູ່ໂລກພາຍນອກ.
ສະຕະວັດທີ 18 ເປັນໄລຍະແຫ່ງການເຊື່ອມໂຊມ, ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ຖືກແຕກແຍກຄວາມສາມັກຄີແບ່ງອອກເປັນສາມອານາຈັກ: ວຽງຈັນ, ຫລວງພະບາງ ແລະ ຈຳປາສັກ, ອັນເປັນຊ່ອງຫວ່າງເຮັດໃຫ້ສັກດີນາຕ່າງດ້າວສວຍໃຊ້ຄວາມອ່ອນແອຂອງສັກດີນາລາວ ເຂົ້າມາຢຶດຄອງລາວ ແຕ່ເຈົ້າອະນຸວົງ ເປັນບັນພະບູລຸດ ຜູ້ຮັກຊາດ ໄດ້ນຳພາປະຊາຊົນລຸກຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ ເພື່ອຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງຊາດລາວ ໃນປີ 1827-28. ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ ອານາຈັກລ້ານຊ້າງທີ່ມີອານາເຂດອັນກວ້າງຂວາງ ແລະ ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງໃນເມື່ອກ່ອນກໍຖືກອ່ອນແອ ແລະ ດິນແດນກໍຖືກຮັດແຄບເຂົ້າ. ເຖິງວ່າການຕໍ່ສູ້ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງ ເຈົ້າອານຸ ເພື່ອກອບກູ້ເອກະລາດບໍ່ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະກໍ່ຕາມ ແຕ່ກໍມີຄວາມຫມາຍອັນເລິກເຊິ່ງ ແລະ ເປັນມໍລະດົກແຫ່ງນ້ຳໃຈຮັກຊາດ ເດັດຂາດບໍ່ຍອມຈຳນົນຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ.
ຍ້ອນປະເທດລາວເປັນປະເທດມີທີ່ຕັ້ງຍຸດທະສາດ ເປັນທາງຜ່ານ, ມີຊັບພະຍາກອນອັນອຸດົມຮັ່ງມີ, ບໍ່ພຽງແຕ່ສັກດີນາປະເທດໃກ້ຄຽງທີ່ຫວັງຢຶດຄອງ ແຕ່ບັນດາອິດທິກຳລັງປະເທດຕາເວັນຕົກກໍມີຄວາມສົນໃຈຕໍ່ດິນແດນແຫ່ງນີ້.
ຮອດສະຕະວັດທີ 19 ລັດທິລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ບົນເສັ້ນທາງການແບ່ງປັນຕະຫລາດໂລກຝຣັ່ງ ໄດ້ເຂົ້າມາຢຶດຄອງເອົາລາວ ໃນປີ 1893 ຈາກນັ້ນຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການແບ່ງປັນຊາຍແດນຂອງລາວ ແລະສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານປະສົມລະຫວ່າງ ກຳລັງຮັກຊາດ ແລະ ພວກນິຍົມຈັກກະພັດ 3 ຄັ້ງຄື: 1957, 1962 ແລະ 1973.ການປະຕິວັດຊາດ ປະຊາທິປະໄຕ ຕ້ານຈັກກະພັດຜູ້ຮຸກຮານເປັນເວລາ 30 ປີ, ຮອດປີ 1975 ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ ໄດ້ວາງຍຸດທະສາດ 3 ບາດຄ້ອນ, ຍຶດອຳນາດແບບບົວບໍ່ໃຫ້ຊ້ຳ ນ້ຳບໍ່ໃຫ້ຂຸ່ນ, ແຕ່ສາມາດຢຶດອຳນາດໄດ້ທົ່ວປະເທດ, ກ້າວຂຶ້ນຍາດເອົາໄຊຊະນະຢ່າງສົມບູນ ດ້ວຍ ການລົບລ້າງແອກຄອບຄອງຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນ ແລະ ສັກດີນາ, ສະຖາປະນາ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ຂຶ້ນໃນວັນທີ 2 ທັນວາ 1975.
ຊາດລາວເປັນຊາດຫນຶ່ງທີ່ມີປະຫວັດແຫ່ງການກຳເນີດ, ຄົງຕົວ ແລະ ຂະຫຍາຍຕົວໃນພາກ ພື້ນນີ້. ບັນພະບູລຸດ ແລະ ປະຊາຊົນລາວ ຜູ້ຮັກຊາດ ໄດ້ຕໍ່ສູ້ປົກປັກຮັກສາ ແລະ ສ້າງສາສືບທອດກັນມາຫລາຍເຊັ່ນຄົນ.
ສະຕະວັດທີ 14 ເຈົ້າຟ້າງຸ່ມ
ເປັນກະສັດຜູ້ທຳອິດທີ່ໄດ້ທ້ອນໂຮມບັນດາເມືອງລາວບູຮານໃຫ້ກາຍເປັນອານາຈັກເອກະ
ພາບຄັ້ງທຳອິດເອີ້ນວ່າ: ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ຊຶ່ງມີອານາເຂດອັນກວ້າງໄກ ແລ
ມີແມ່ນ້ຳຂອງໄຫລຜ່ານທາງກາງ. ນະຄອນຫລວງພະບາງ ເປັນເມືອງເອກຂອງອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ເຊິ່ງໄດ້ປະອະລິຍະທຳໄວ້ມາເຖິງປະຈຸບັນ ແລະ ໄດ້ກາຍເປັນເມືອງມໍລະດົກໂລກ ແຫ່ງທຳອິດຂອງ ສປປ ລາວ.
ກາງສະຕະວັດທີ 16 ເຈົ້າໄຊຍະເສດຖາທິລາດ ໄດ້ມາຕັ້ງວຽງຈັນເປັນນະຄອນຫລວງແທນນະຄອນຫລວງພະບາງ, ພ້ອມກັນນັ້ນກໍໄດ້ມີການສ້າງສາພັດທະນາຢ່າງຮຸ່ງເຮືອງເຫລືອງເຫລື້ອມເຊັ່ນ: ດ້ານເສດຖະກິດ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ການປ້ອງກັນຊາດ ສາມາດຕີຕ້ານການຮຸກຮານຂອງສັກດີນາ ຕ່າງດ້າວທີ່ຮຸກຮານຫລາຍຄັ້ງ.
ໃນສະຕະວັດທີ 17 ພາຍໃຕ້ລາຊະການຂອງເຈົ້າສຸລິຍະວົງສາ ເສດຖະກິດ, ວັດທະນະທຳ ແລະ ການຕ່າງປະເທດ ໄດ້ພົ້ນເດັ່ນ. ທ່ານວັນວຸດສະຕົບ ຊາວໂຮນລັງຄົນຜູ້ທຳອິດໄດ້ເຂົ້າມາຕິດຕໍ່ຄ້າຂາຍເປັນໂອກາດໃຫ້ລາວເປີດປະຕູສູ່ໂລກພາຍນອກ.
ສະຕະວັດທີ 18 ເປັນໄລຍະແຫ່ງການເຊື່ອມໂຊມ, ອານາຈັກລ້ານຊ້າງ ຖືກແຕກແຍກຄວາມສາມັກຄີແບ່ງອອກເປັນສາມອານາຈັກ: ວຽງຈັນ, ຫລວງພະບາງ ແລະ ຈຳປາສັກ, ອັນເປັນຊ່ອງຫວ່າງເຮັດໃຫ້ສັກດີນາຕ່າງດ້າວສວຍໃຊ້ຄວາມອ່ອນແອຂອງສັກດີນາລາວ ເຂົ້າມາຢຶດຄອງລາວ ແຕ່ເຈົ້າອະນຸວົງ ເປັນບັນພະບູລຸດ ຜູ້ຮັກຊາດ ໄດ້ນຳພາປະຊາຊົນລຸກຂຶ້ນຕໍ່ສູ້ ເພື່ອຄວາມເປັນເອກະລາດຂອງຊາດລາວ ໃນປີ 1827-28. ຕັ້ງແຕ່ນັ້ນມາ ອານາຈັກລ້ານຊ້າງທີ່ມີອານາເຂດອັນກວ້າງຂວາງ ແລະ ມີຄວາມເຂັ້ມແຂງໃນເມື່ອກ່ອນກໍຖືກອ່ອນແອ ແລະ ດິນແດນກໍຖືກຮັດແຄບເຂົ້າ. ເຖິງວ່າການຕໍ່ສູ້ພາຍໃຕ້ການນຳພາຂອງ ເຈົ້າອານຸ ເພື່ອກອບກູ້ເອກະລາດບໍ່ໄດ້ຮັບໄຊຊະນະກໍ່ຕາມ ແຕ່ກໍມີຄວາມຫມາຍອັນເລິກເຊິ່ງ ແລະ ເປັນມໍລະດົກແຫ່ງນ້ຳໃຈຮັກຊາດ ເດັດຂາດບໍ່ຍອມຈຳນົນຂອງປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່າ.
ຍ້ອນປະເທດລາວເປັນປະເທດມີທີ່ຕັ້ງຍຸດທະສາດ ເປັນທາງຜ່ານ, ມີຊັບພະຍາກອນອັນອຸດົມຮັ່ງມີ, ບໍ່ພຽງແຕ່ສັກດີນາປະເທດໃກ້ຄຽງທີ່ຫວັງຢຶດຄອງ ແຕ່ບັນດາອິດທິກຳລັງປະເທດຕາເວັນຕົກກໍມີຄວາມສົນໃຈຕໍ່ດິນແດນແຫ່ງນີ້.
ຮອດສະຕະວັດທີ 19 ລັດທິລ່າເມືອງຂຶ້ນຝຣັ່ງ ບົນເສັ້ນທາງການແບ່ງປັນຕະຫລາດໂລກຝຣັ່ງ ໄດ້ເຂົ້າມາຢຶດຄອງເອົາລາວ ໃນປີ 1893 ຈາກນັ້ນຈຶ່ງເຮັດໃຫ້ການແບ່ງປັນຊາຍແດນຂອງລາວ ແລະສ້າງຕັ້ງລັດຖະບານປະສົມລະຫວ່າງ ກຳລັງຮັກຊາດ ແລະ ພວກນິຍົມຈັກກະພັດ 3 ຄັ້ງຄື: 1957, 1962 ແລະ 1973.ການປະຕິວັດຊາດ ປະຊາທິປະໄຕ ຕ້ານຈັກກະພັດຜູ້ຮຸກຮານເປັນເວລາ 30 ປີ, ຮອດປີ 1975 ພັກປະຊາຊົນປະຕິວັດລາວ ໄດ້ວາງຍຸດທະສາດ 3 ບາດຄ້ອນ, ຍຶດອຳນາດແບບບົວບໍ່ໃຫ້ຊ້ຳ ນ້ຳບໍ່ໃຫ້ຂຸ່ນ, ແຕ່ສາມາດຢຶດອຳນາດໄດ້ທົ່ວປະເທດ, ກ້າວຂຶ້ນຍາດເອົາໄຊຊະນະຢ່າງສົມບູນ ດ້ວຍ ການລົບລ້າງແອກຄອບຄອງຂອງພວກລ່າເມືອງຂຶ້ນ ແລະ ສັກດີນາ, ສະຖາປະນາ ສາທາລະນະລັດ ປະຊາທິປະໄຕ ປະຊາຊົນລາວ ຂຶ້ນໃນວັນທີ 2 ທັນວາ 1975.
ຂອບໃຈ http://kpl.net.la/lao/histories.htm
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น